Karbon Ayak İzi Hesaplama Nedir?
İnsan faaliyetleri sonucu ortaya çıkan ve küresel ısınmanın en önemli nedeni olarak işaret edilen sera gazlarının karbondioksit cinsinden hesaplanarak, ilgili standartlar uyarınca raporlanmasıdır. Bu raporlama, devletlerden, kurum ve kuruluşlara oradan bireylere çok farklı seviyelerde gerçekleştirilebilir.
Carbonplus+ olarak bizler, ISO 14064-1 kurumsal karbon ayak izi hesaplama standardını temel alarak tasarlamış olduğumuz yazılımımızla, işletmelerin karbon ayak izi raporlamalarında yanındayız.
Karbon Ayak İzi Hesaplamasına Neden İhtiyaç Duyulmaktadır?
Green House Gases (GHG) ya da Türkçe ifadesiyle sera gazı olarak adlandırılan gazlar normal şartlar altında atmosferde bulunan ve güneş ışınlarının bir kısmını dünyamızda tutarak, yeryüzünün bizler için yaşanabilir bir ortalama sıcaklıkta olmasını sağlayan bir gaz grubudur.
Kyoto Protokolü’nde ismi geçen ve uluslararası ölçekte karbon ayak izi hesaplamalarında dikkate alınan, Karbondioksit (CO2), Metan (CH4), Nitroz Oksit (NO2), Hidroflorokarbonlar (HFC), Perflorokarbonlar (PFC) ve Kükürt Hekzaflorür (SF6) dışında su buharı dahi bir sera gazı olarak düşünülebilir. Ancak su buharının atmosferde kalma süre 1 gün olabilirken, bahsedilen gazların yüzlerce yıl atmosferde kalma potansiyeli bulunmaktadır. Henüz bu gazlar atmosferdeyken, bir taraftan yenilerinin sürekli atmosfere salınması, güneş ışınlarının yeryüzünden atmosfere yansıyan hatta bir miktarı uzaya kaçan ışınlarının dünyada daha yüksek miktarda kalmasına ve böylece aynen bir serada olduğu gibi ısı etkisine neden olmaktadır. Bu ısı ise dünyada dramatik değişikliklerin meydana gelmesine neden olmaktadır. İklim değişikliği de bunlardan bir tanesidir. İklim değişikliğinin doğal sonuçları, kuraklık, kıtlık, sel, uç iklim olayları, su kıtlığı, denizlerde ve karada yaşayan bitki ve hayvan türlerinin ortadan kalkması ve kitlesel göç gibi oldukça geniş bir skalada ele alınmaktadır. Bu sonuçların hepsi insani sürdürülebilirlik bağlamında tehlike arz etmektedir. Bu nedenle atmosfere salınan sera gazı miktarının izlenmesi, raporlanması ve verilendirilmesi (MRV) ihtiyacın ötesinde bir zorunluluk olarak ortaya çıkmıştır.
Kurumsal Karbon Ayak İzimi Neden Hesaplatmalıyım?
Avrupa Birliği Sınırda Karbon Düzenlemesi (Carbon Border Adjustment Mechanism) hayatımıza girmeden önce de, ülkemizde özellikle ihracatçı firmalar, gelen müşteri talepleri uyarınca gönüllülük esaslı olarak kurumsal karbon ayak izi hesaplama ve raporlama süreçlerini gerçekleştirmekteydi. Bunun dışında, Sera Gazı İzleme ve Takip Yönetmeliği (2017), uyarınca da belli sektörlerde faaliyet gösteren ve yönetmelik uyarınca işaret edilen şartlara haiz imalatçı firmalar her yıl Çevre ve Şehircilik Bakanlığına beyanatta bulunarak, doğrulayıcı kuruluşlara beyanlarını doğrulatmakla yükümlüydüler.
Şu anda ise son yıllarda meydana gelen gelişmeler ve Türkiye’nin Paris İklim Antlaşması’nı imzalayarak, ulusal katkı beyanı bildirmesi devletten, kamu ve özel sektöre oradan bireye uzanan bir çizgide hepimizin belli yükümlülükler altına girmesine neden oldu.
Bu bağlamda özel sektörü ele alacak olursak, Kurumsal Karbon Ayak İzimi Neden Hesaplatmalıyım? sorusunun cevabını şu başlıklar altında vermek mümkün olacaktır:
*Avrupa Birliği’ne ihracat yapıyorsam, 2023 yılı Ekim ayı itibariyle, Kapsam 1 ve Kapsam 2 dahilinde raporlanması talep edilen emisyon değerimi bilmeliyim. Bunun için de uluslararası standartlar gereğince belirlenmesi gereken referans yılım en geç 2022 yılı olabilir. Bu yüzden 2022 yılına ait emisyonlarımı raporlayarak, AB içerisindeki müşterilerime iletmem beklenecektir.
* 2023 yılı Ekim ayından itibaren başlatılması ön görülen Sınırda Karbon Uygulamasına ilişkin proaktif bir politika izleyebilmek için karbon ayak izimi hesaplatmalıyım.
* Ülkemizde yürürlüğe girecek olan iklim kanunu dahilinde, uygulanması düşünülen karbon azaltım hedefleri dahilinde, düşük karbonlu üretim stratejimi planlayabilmek için, karbon ayak izimi hesaplatmalıyım.
* Ülkemizde de kurulması planlanan ve halihazırda dünyada var olan emisyon ticaret sisteminin yaratabileceği maddi fırsatlardan yararlanabilmek için karbon ayak izimi hesaplatmalıyım.
* Ülkemizin küresel iklim değişikliği politikaları çerçevesinde gerçekleştirmiş olduğu, sera gazı azaltım beyanı dahilinde, özel sektörün yerine getirmesi beklenen yükümlülükler dahilinde yol haritamı çizebilmek için kurumsal karbon ayak izimi hesaplatmalıyım.
ISO 14064-1 KARBON AYAK İZİNİZİN HESAPLANMASI VE RAPORLANMASI İÇİN BİZİMLE İLETİŞİME GEÇİNİZ